Борбордук Азиядагы жана кеңири масштабдагы маданий мурастарды биргелешип жайылтуу: мүмкүнчүлүктөр жана кыйынчылыктар

Текенин 4-7 Ысык-Көлдүн жээгинде Айгине МИБ “Борбордук Азиядагы жана кеңири масштабдагы маданий мурастарды биргелешип жайылтуу: мүмкүнчүлүктөр жана кыйынчылыктар” аттуу эл аралык семинар өткөрдү.
Семинарга Кыргызстан, Казакстан, Өзбекстан жана Россиядан маданий мурас боюнча эксперттер жана салттуу билим ээлери чакырылган. Чакыруу критерийи катары Айгине МИБдин кызыкчылыгына жакын олуттуу иштери болду.
Семинардын катышуучулары үч багытта иштешти:
1. Борбордук Азиянын азыркы саясий контекстинде жана кеңири масштабда маданий мурастарды биргелешип жайылтуу.
2. Маданий мурастарды жана салттуу билимдерди коммерциялаштыруу жана өтө коммерциялаштыруу.
3. Салттуу тажрыйбанын терс жактары жана аларды жеңүү мүмкүнчүлүктөрү.
Семинар жолугушуунун катышуучуларынын жана уюштуруучулардын күтүүлөрүн талкуулоо менен башталды. Андан соң ар бир өлкөнүн өкүлдөрү үч негизги теманын алкагында баяндама жасашты.

“Борбордук Азиянын жана жалпысынан азыркы саясий шартта маданий мурастарды биргелешип жайылтуу” багытында Дөөлөт Сыдыковдун “Манас” эпосунун уламышынан кийин олуттуу талкуу башталды. Жандуу эпостон тышкары, бул манасчынын вариантынын оригиналдуулугу талкуунун предмети эпикалык мураска байланыштуу саясий чечимдердин бирине макул болбогондуктан, Кыргызстандан чыгып кетүүгө аргасыз болгон манасчы Дөөлөттүн жарандык жүрүм-туруму болду.
«Салттуу салттардын терс жактары жана аларды жеңүү мүмкүнчүлүктөрү» багытында Мундуз Асаналиеванын кайрылуусу жалпы тынчсызданууну жаратып, кыргыздардын арасында эмне үчүн кыздын аруулугу салттуу мааниге ээ болгон жана заманбап убакытта дагы эле маанилүүбү деген суроолорду берди. Мундуз коомубуздагы кичинекей кыздардын сексуалдык зомбулукка, башкача айтканда, салттуу баалуулук болгон ырайымсыз кордукка басым жасады.
Семинардын катышуучулары тематикалык талкуулардан тышкары Айгине МИБдин «Кыргызстандын материалдык эмес маданий мурастар дүйнөсүнө санариптик саякат» долбоорун ишке ашыруунун жүрүшү тууралуу маалымат алышты, ошондой эле «Ұлытау ханымдары – Улытау аялдары» долбоорунун жыйынтыктарын талкуулашты. Бул долбоор Айгине МИБ жана Паванка Фонду тарабынан колдоого алынып, Казакстандын «Улуу Тагзым» уюму тарабынан ишке ашырылууда.
Семинардын жүрүшүндө чийимташтар – ташка түшүрүлгөн сүрөттөр Борбордук Азиянын жалпы мурасы катары каралып, катышуучулар бул мурасты салттуу билим жана оозеки тарых өңүтүнөн биргелешип изилдөө маселелерин көтөрүштү. Көл жээгиндеги айылдардын биринин тургуну Нурлан заманбап шартта петроглифтерди жасоо боюнча мастер-класс өткөрдү.
Семинар топтук жана жеке иштердин негизинде кызматташуунун варианттарын издөө, ошондой эле катышуучулардын күтүүлөрү кантип ишке ашканы тууралуу талкуулоо менен аяктады.
Бул семинар Паванка Фондунун колдоосу менен стратегиялык өнөктөштүк долбоорунун алкагында өткөрүлдү.